Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

vectigalium Dig

  • 1 redemptor

    redēmptor, ōris m. [ redimo ]
    1) подрядчик, поставщик ( frumenti L); предприниматель ( opĕrum Dig); откупщик ( vectigalium Dig)
    2) вносящий выкуп (за пленного) Sen
    3) искупитель, спаситель Eccl

    Латинско-русский словарь > redemptor

  • 2 deminutio

    dēminūtio, ōnis f. [ deminuo ]
    1) уменьшение, сокращение, понижение (civium C; vectigalium C); убывание, убыль (luminis C; lunae Vtr)
    2) юр. право отчуждения L
    3) юр. правовое ограничение
    d. capitis Cs etc.ограничение или лишение гражданских прав
    d. maxima (тж. d. libertatis C, Cs) G, Dig — — с лишением свободы
    d. minor (media) G, Dig — — без лишения свободы
    d. minima G, Dig — — в связи с переходом в другую семью
    d. mentis Suслабоумие или бредовое состояние
    5) грам. придание слову уменьшительной формы Vr; тж. уменьшительная форма слова Q

    Латинско-русский словарь > deminutio

  • 3 calumnia

    călumnĭa (old form kălumnĭa; v. the letter K), ae, f. [perh. for calvomnia, from calvor; cf. incīlo], trickery, artifice, chicanery, cunning device.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    per obtrectatores Lentuli calumniā extracta res est,

    Cic. Q. Fr. 2, 2, 3:

    (Lucullus) inimicorum calumniā triennio tardius quam debuerat triumphavit,

    id. Ac. 2, 1, 3:

    inpediti ne triumpharent calumniā paucorum, quibus omnia honesta atque inhonesta vendere mos erat,

    Sall. C. 30, 4:

    Metellus calumniā dicendi tempus exemit,

    Cic. Att. 4, 3, 3:

    cum omni morā, ludificatione, calumniā senatūs auctoritas impediretur,

    id. Sest. 35, 75.— Plur.:

    res ab adversariis nostris extracta est variis calumniis,

    Cic. Fam. 1, 4, 1.—
    B.
    In partic.
    1.
    A pretence, evasion, subterfuge:

    juris judicium cum erit et aequitatis, cave in istā tam frigidā, tam jejunā calumniā delitescas,

    Cic. Caecin. 21, 61:

    senatus religionis calumniam non religione, sed malevolentiā... comprobat,

    id. Fam. 1, 1, 1:

    Carneades... itaque premebat alio modo nec ullam adhibebat calumniam,

    id. Fat. 14, 31:

    calumniam stultitiamque ejus obtrivit ac contudit,

    id. Caecin. 7, 18:

    illud in primis, ne qua calumnia, ne qua fraus, ne quis dolus adhibeatur,

    id. Dom. 14, 36:

    quae major calumnia est, quam venire imberbum adulescentulum... dicere se filium senatorem sibi velle adoptare?

    id. ib. 14, 37.—
    2.
    In discourse, etc., a misrepresentation, false statement, fallacy, cavil (cf.:

    cavillatio, perfugium): haec cum uberius disputantur et fusius, facilius effugiunt Academicorum calumniam,

    Cic. Ac. 2, 7, 20:

    (Carneades) saepe optimas causas ingenii calumniā ludificari solet,

    id. Rep. 3, 5, 9:

    nec Arcesilae calumnia conferenda est cum Democriti verecundiā,

    id. Ac. 2, 5, 14:

    si in minimis rebus pertinacia reprehenditur, calumnia etiam coërcetur,

    id. ib. 2, 20, 65:

    altera est calumnia, nullam artem falsis adsentiri opinionibus,

    Quint. 2, 17, 18:

    si quis tamen... ad necessaria aliquid melius adjecerit, non erit hac calumniā reprendendus,

    id. 12, 10, 43.—
    3.
    A false accusation, malicious charge, esp. a false or malicious information, or action at law, a perversion of justice ( = sukophantia):

    jam de deorum inmortalium templis spoliatis qualem calumniam ad pontifices adtulerit?

    false report, Liv. 39, 4, 11:

    Scythae... cum confecto jam bello supervenissent, et calumniā tardius lati auxilii, mercede fraudarentur,

    an unjust charge, Just. 42, 1, 2:

    quamquam illa fuit ad calumniam singulari consilio reperta ratio... Quae res cum ad pactiones iniquissimas magnam vim habuit, tum vero ad calumnias in quas omnes inciderent, quos vellent Apronius,

    Cic. Verr. 2, 3, 15, § 38:

    causam calumniae reperire,

    id. ib. 2, 2, 8, §

    21: (Heraclius), a quo HS. C. milia per calumniam malitiamque petita sunt,

    id. ib. 2, 2, 27, §

    66: mirari improbitatem calumniae,

    id. ib. 2, 2, 15, §

    37: exsistunt etiam saepe injuriae calumniā quādam et nimis callidā juris interpretatione,

    id. Off. 1, 10, 33:

    iste amplam occasionem calumniae nactus,

    id. Verr. 2, 2, 25, § 61:

    quem iste in decumis, in rebus capitalibus, in omni calumniā praecursorem habere solebat et emissarium,

    id. ib. 2, 5, 41, § 108; 2, 2, 9, §

    25: ad rapinas convertit animum, vario et exquisitissimo calumniarum et auctionum et vectigalium genere,

    Suet. Calig. 38 init.; cf.

    the context: calumniā litium alienos fundos petere,

    Cic. Mil. 27, 74:

    adeo illis odium Romanorum incussit rapacitas proconsulum, sectio publicanorum, calumniae litium,

    Just. 38, 7, 8:

    calumniarum metum inicere alicui,

    Suet. Caes. 20:

    principes confiscatos ob tam leve ac tam inpudens calumniarum genus, ut, etc.,

    id. Tib. 49:

    calumniis rapinisque intendit animum,

    id. Ner. 32:

    creditorum turbam... nonnisi terrore calumniarum amovit,

    id. Vit. 7:

    fiscales calumnias magna calumniantium repressit,

    id. Dom. 9 fin.Plur.:

    istae calumniae,

    App. Mag. 1, p. 273, 9; cf.:

    calumnia magiae,

    id. ib. 2, p. 274, 10.—
    4.
    Hence, jurid. t. t., the bringing of an action, whether civil or criminal, in bad faith:

    actoris calumnia quoque coërcetur,

    litigiousness on the part of the plaintiff, Just. Inst. 4, 16, 1 Sandars ad loc.; Gai Inst. 4, 174: vetus calumniae actio, a prosecution for blackmail or malicious prosecution, id. ib.: calumniam jurare, to take the oath that the action is brought or defence offered in good faith, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 3: sei juraverit calumniae causā non postulare, Lex Acil. Repetund. 19; Dig. 39, 2, 7; cf.: praeter jusjurandum exigere non calumniae causā infitias ire, Gai Inst. 4, 172:

    jusjurandum exigere non calumniae causā agere,

    id. ib. 4, 176.—Hence:

    nec satis habere bello vicisse Hannibalem, nisi velut accusatores calumniam in eum jurarent ac nomen deferrent,

    Liv. 33, 37, 5 Weissenb. ad loc; so,

    de calumniā jurare,

    Dig. 39, 2, 13, § 3: jusjurandum de calumniā, Gai Inst. 4, 179; Dig. 12, 3, 34 al.: et quidem calumniae judicium adversus omnes actiones locum habet, a conviction in a cross-action for malicious prosecution, Gai Inst. 4, 175:

    turpissimam personam calumniae honestae civitati inponere,

    to fasten the vile character of a malicious prosecutor upon, Cic. Verr. 2, 2, 17, § 43:

    sine ignominiā calumniae accusationem relinquere non posse,

    id. Clu. 31, 86.— The person convicted of this charge was branded on the forehead with the letter K; v. calumniator.—
    II.
    Transf., a conviction for malicious prosecution ( = calumniae judicium, v. I. A. 4. supra):

    hic illo privato judicio, mihi credite, calumniam non effugiet,

    Cic. Clu. 59, 163: scito C. Sempronium Rufum, mel ac delicias tuas, calumniam maximo plausu tulisse, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 1:

    accusare alienae dominationis scelerisque socius propter calumniae metum non est ausus,

    Cic. Dom. 19, 49:

    perinde poenā teneri ac si publico judicio calumniae condemnatus,

    Tac. A. 14, 41:

    calumniam fictis eludere jocis,

    Phaedr. 3, prol. 37.—
    III.
    Trop.
    A.
    Of abstr. things: in hac igitur calumniā timoris et caecae suspitionis tormento, cum plurima ad alieni sensūs conjecturam, non ad suum judicium scribantur, i. e. when the writer ' s mind is made the fool of his fears, Caecil. ap. Cic. Fam. 6, 7, 4. —
    B.
    Contra se, a mistaken severity towards one ' s self:

    inveni qui Ciceroni crederent, eum (Calvum) nimiā contra se calumniā verum sanguinem perdidisse,

    Quint. 10, 1, 115 (referring to Cic. Brut. 82, 283: nimium inquirens in se atque ipse sese observans, metuensque ne vitiosum colligeret, etiam verum sanguinem deperdebat).

    Lewis & Short latin dictionary > calumnia

  • 4 kalumnia

    călumnĭa (old form kălumnĭa; v. the letter K), ae, f. [perh. for calvomnia, from calvor; cf. incīlo], trickery, artifice, chicanery, cunning device.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    per obtrectatores Lentuli calumniā extracta res est,

    Cic. Q. Fr. 2, 2, 3:

    (Lucullus) inimicorum calumniā triennio tardius quam debuerat triumphavit,

    id. Ac. 2, 1, 3:

    inpediti ne triumpharent calumniā paucorum, quibus omnia honesta atque inhonesta vendere mos erat,

    Sall. C. 30, 4:

    Metellus calumniā dicendi tempus exemit,

    Cic. Att. 4, 3, 3:

    cum omni morā, ludificatione, calumniā senatūs auctoritas impediretur,

    id. Sest. 35, 75.— Plur.:

    res ab adversariis nostris extracta est variis calumniis,

    Cic. Fam. 1, 4, 1.—
    B.
    In partic.
    1.
    A pretence, evasion, subterfuge:

    juris judicium cum erit et aequitatis, cave in istā tam frigidā, tam jejunā calumniā delitescas,

    Cic. Caecin. 21, 61:

    senatus religionis calumniam non religione, sed malevolentiā... comprobat,

    id. Fam. 1, 1, 1:

    Carneades... itaque premebat alio modo nec ullam adhibebat calumniam,

    id. Fat. 14, 31:

    calumniam stultitiamque ejus obtrivit ac contudit,

    id. Caecin. 7, 18:

    illud in primis, ne qua calumnia, ne qua fraus, ne quis dolus adhibeatur,

    id. Dom. 14, 36:

    quae major calumnia est, quam venire imberbum adulescentulum... dicere se filium senatorem sibi velle adoptare?

    id. ib. 14, 37.—
    2.
    In discourse, etc., a misrepresentation, false statement, fallacy, cavil (cf.:

    cavillatio, perfugium): haec cum uberius disputantur et fusius, facilius effugiunt Academicorum calumniam,

    Cic. Ac. 2, 7, 20:

    (Carneades) saepe optimas causas ingenii calumniā ludificari solet,

    id. Rep. 3, 5, 9:

    nec Arcesilae calumnia conferenda est cum Democriti verecundiā,

    id. Ac. 2, 5, 14:

    si in minimis rebus pertinacia reprehenditur, calumnia etiam coërcetur,

    id. ib. 2, 20, 65:

    altera est calumnia, nullam artem falsis adsentiri opinionibus,

    Quint. 2, 17, 18:

    si quis tamen... ad necessaria aliquid melius adjecerit, non erit hac calumniā reprendendus,

    id. 12, 10, 43.—
    3.
    A false accusation, malicious charge, esp. a false or malicious information, or action at law, a perversion of justice ( = sukophantia):

    jam de deorum inmortalium templis spoliatis qualem calumniam ad pontifices adtulerit?

    false report, Liv. 39, 4, 11:

    Scythae... cum confecto jam bello supervenissent, et calumniā tardius lati auxilii, mercede fraudarentur,

    an unjust charge, Just. 42, 1, 2:

    quamquam illa fuit ad calumniam singulari consilio reperta ratio... Quae res cum ad pactiones iniquissimas magnam vim habuit, tum vero ad calumnias in quas omnes inciderent, quos vellent Apronius,

    Cic. Verr. 2, 3, 15, § 38:

    causam calumniae reperire,

    id. ib. 2, 2, 8, §

    21: (Heraclius), a quo HS. C. milia per calumniam malitiamque petita sunt,

    id. ib. 2, 2, 27, §

    66: mirari improbitatem calumniae,

    id. ib. 2, 2, 15, §

    37: exsistunt etiam saepe injuriae calumniā quādam et nimis callidā juris interpretatione,

    id. Off. 1, 10, 33:

    iste amplam occasionem calumniae nactus,

    id. Verr. 2, 2, 25, § 61:

    quem iste in decumis, in rebus capitalibus, in omni calumniā praecursorem habere solebat et emissarium,

    id. ib. 2, 5, 41, § 108; 2, 2, 9, §

    25: ad rapinas convertit animum, vario et exquisitissimo calumniarum et auctionum et vectigalium genere,

    Suet. Calig. 38 init.; cf.

    the context: calumniā litium alienos fundos petere,

    Cic. Mil. 27, 74:

    adeo illis odium Romanorum incussit rapacitas proconsulum, sectio publicanorum, calumniae litium,

    Just. 38, 7, 8:

    calumniarum metum inicere alicui,

    Suet. Caes. 20:

    principes confiscatos ob tam leve ac tam inpudens calumniarum genus, ut, etc.,

    id. Tib. 49:

    calumniis rapinisque intendit animum,

    id. Ner. 32:

    creditorum turbam... nonnisi terrore calumniarum amovit,

    id. Vit. 7:

    fiscales calumnias magna calumniantium repressit,

    id. Dom. 9 fin.Plur.:

    istae calumniae,

    App. Mag. 1, p. 273, 9; cf.:

    calumnia magiae,

    id. ib. 2, p. 274, 10.—
    4.
    Hence, jurid. t. t., the bringing of an action, whether civil or criminal, in bad faith:

    actoris calumnia quoque coërcetur,

    litigiousness on the part of the plaintiff, Just. Inst. 4, 16, 1 Sandars ad loc.; Gai Inst. 4, 174: vetus calumniae actio, a prosecution for blackmail or malicious prosecution, id. ib.: calumniam jurare, to take the oath that the action is brought or defence offered in good faith, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 3: sei juraverit calumniae causā non postulare, Lex Acil. Repetund. 19; Dig. 39, 2, 7; cf.: praeter jusjurandum exigere non calumniae causā infitias ire, Gai Inst. 4, 172:

    jusjurandum exigere non calumniae causā agere,

    id. ib. 4, 176.—Hence:

    nec satis habere bello vicisse Hannibalem, nisi velut accusatores calumniam in eum jurarent ac nomen deferrent,

    Liv. 33, 37, 5 Weissenb. ad loc; so,

    de calumniā jurare,

    Dig. 39, 2, 13, § 3: jusjurandum de calumniā, Gai Inst. 4, 179; Dig. 12, 3, 34 al.: et quidem calumniae judicium adversus omnes actiones locum habet, a conviction in a cross-action for malicious prosecution, Gai Inst. 4, 175:

    turpissimam personam calumniae honestae civitati inponere,

    to fasten the vile character of a malicious prosecutor upon, Cic. Verr. 2, 2, 17, § 43:

    sine ignominiā calumniae accusationem relinquere non posse,

    id. Clu. 31, 86.— The person convicted of this charge was branded on the forehead with the letter K; v. calumniator.—
    II.
    Transf., a conviction for malicious prosecution ( = calumniae judicium, v. I. A. 4. supra):

    hic illo privato judicio, mihi credite, calumniam non effugiet,

    Cic. Clu. 59, 163: scito C. Sempronium Rufum, mel ac delicias tuas, calumniam maximo plausu tulisse, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 1:

    accusare alienae dominationis scelerisque socius propter calumniae metum non est ausus,

    Cic. Dom. 19, 49:

    perinde poenā teneri ac si publico judicio calumniae condemnatus,

    Tac. A. 14, 41:

    calumniam fictis eludere jocis,

    Phaedr. 3, prol. 37.—
    III.
    Trop.
    A.
    Of abstr. things: in hac igitur calumniā timoris et caecae suspitionis tormento, cum plurima ad alieni sensūs conjecturam, non ad suum judicium scribantur, i. e. when the writer ' s mind is made the fool of his fears, Caecil. ap. Cic. Fam. 6, 7, 4. —
    B.
    Contra se, a mistaken severity towards one ' s self:

    inveni qui Ciceroni crederent, eum (Calvum) nimiā contra se calumniā verum sanguinem perdidisse,

    Quint. 10, 1, 115 (referring to Cic. Brut. 82, 283: nimium inquirens in se atque ipse sese observans, metuensque ne vitiosum colligeret, etiam verum sanguinem deperdebat).

    Lewis & Short latin dictionary > kalumnia

  • 5 redemptor

    rĕdemptor, ōris, m. [id.].
    I.
    In all periods of the lang., one who undertakes a thing by way of contract; a contractor, undertaker, purveyor, farmer (syn. conductor); absol.:

    redemptor qui columnam illam de Cottā et de Torquato conduxerat faciendam,

    Cic. Div. 2, 21, 47; so Cato, R. R. 107 in lemm.; Cic. Inv. 2, 31, 96:

    redemptori tuo dimidium pecuniae curavi,

    id. Q. Fr. 2, 4, 2; Liv. 34, 9 fin.; Hor. C. 3, 1, 35; id. Ep. 2, 2, 72 et saep.— With gen.:

    tutelae Capitolii,

    Plin. 35, 3, 4, § 14:

    pontis,

    one who farmed the tolls of a bridge, Dig. 19, 2, 60 fin.:

    vectigalium,

    ib. 50, 5, 8 et saep.; cf. Fest. p. 270 Müll., and Becker, Antiq. 2, 1, p. 270 and 3, 2, p. 217.—
    II.
    In jurid. Lat.: redemptor litis.
    a. b.
    One who, for a consideration, undertakes the risk of a suit (freq.), Dig. 1, 16, 9; Cod. Just. 2, 14 fin.
    III.
    In eccl. Lat., the Redeemer (of the world from sin), Aug. Serm. 130, 2; Hier. Ep. 66, 8 fin.; Vulg. Job, 19, 25; id. Act. 7, 35 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > redemptor

  • 6 deminutio

    dēminūtio, ōnis, f. (deminuo), das Vermindern, Verringern, Schmälern, I) eig.: A) im allg.: accretio et deminutio luminis, Zu- u. Abnahme des Mondlichts, Cic.: so auch crescens lumen lunae deminutioque, Vitr.: stati auctus ac deminutiones (fontis), Plin. ep. (Keil diminutiones): dem. vectigalium, Erleichterung, Cic.: neque de bonis privatorum publice d. fiat, man das Privateigentum schmälere, Cic.: provinciae, die Verkürzung der gesetzlichen Amtszeit in der Provinz, Cic.: in assidua deminutione (Haase diminutione) aut adiectione esse, Ab- oder Zunahme, Sen. – B) insbes., als t. t. der Geschäftsspr., das Veräußerungsrecht, utique Feceniae Hispalae datio deminutio esset, Liv. 39, 19, 5. – II) übtr.: A) im allg.: sui (d.i. seiner Würde, Ehre), Tac. ann. 1, 14: mentis, Geistesabwesenheit, Suet. Aug. 99, 2. – B) insbes.: 1) publiz. t. t., capitis, der Eintritt in ein geringeres bürgerliches Verhältnis durch Verlust der Freiheits-, Bürger- u. Familienrechte, u. zwar capitis dem. maxima, wenn ein römischer Bürger die Freiheit u. das Bürgerrecht (Rechtsfähigkeit) verlor (zB. wenn er in Feindesgewalt geriet), capitis dem. minor od. media, wenn er nur das Bürgerrecht verlor, aber die Freiheit behielt, capitis deminutio minima, wenn er aus seiner Familie in eine andere überging, s. Gaius inst. 1, 160 sqq. Ulp. dig. 4, 5, 2 sqq. (wo auch Plur.). Paul. dig. 4, 5, 11: dem. libertatis (= dem. maxima), Caes. b. c. 2, 32, 9. Cic. de leg. agr. 2, 16. – 2) rhet. t. t., die verringernde Darstellung, die Verkleinerung, Cornif. rhet. 4, 50. – 3) gramm. t. t., die Verkleinerung eines Wortes, Varro LL. 5, 172: dah. die Verkleinerungsform, Deminutivform, Quint. 1, 6. § 4 u. 6 a. Gramm.

    lateinisch-deutsches > deminutio

  • 7 reliquator

    reliquātor, ōris, m. (reliquor), der Restant, superioris anni, Paul. dig. 46, 3, 102. § 2: vectigalium, Paul. dig. 39, 4, 9. § 2: decem milium solidorum, Cassiod. var. 5, 6, 1.

    lateinisch-deutsches > reliquator

  • 8 deminutio

    dēminūtio, ōnis, f. (deminuo), das Vermindern, Verringern, Schmälern, I) eig.: A) im allg.: accretio et deminutio luminis, Zu- u. Abnahme des Mondlichts, Cic.: so auch crescens lumen lunae deminutioque, Vitr.: stati auctus ac deminutiones (fontis), Plin. ep. (Keil diminutiones): dem. vectigalium, Erleichterung, Cic.: neque de bonis privatorum publice d. fiat, man das Privateigentum schmälere, Cic.: provinciae, die Verkürzung der gesetzlichen Amtszeit in der Provinz, Cic.: in assidua deminutione (Haase diminutione) aut adiectione esse, Ab- oder Zunahme, Sen. – B) insbes., als t. t. der Geschäftsspr., das Veräußerungsrecht, utique Feceniae Hispalae datio deminutio esset, Liv. 39, 19, 5. – II) übtr.: A) im allg.: sui (d.i. seiner Würde, Ehre), Tac. ann. 1, 14: mentis, Geistesabwesenheit, Suet. Aug. 99, 2. – B) insbes.: 1) publiz. t. t., capitis, der Eintritt in ein geringeres bürgerliches Verhältnis durch Verlust der Freiheits-, Bürger- u. Familienrechte, u. zwar capitis dem. maxima, wenn ein römischer Bürger die Freiheit u. das Bürgerrecht (Rechtsfähigkeit) verlor (zB. wenn er in Feindesgewalt geriet), capitis dem. minor od. media, wenn er nur das Bürgerrecht verlor, aber die Freiheit behielt, capitis deminutio minima, wenn er aus seiner Familie in eine andere überging, s. Gaius inst. 1, 160 sqq. Ulp. dig. 4, 5, 2 sqq. (wo auch
    ————
    Plur.). Paul. dig. 4, 5, 11: dem. libertatis (= dem. maxima), Caes. b. c. 2, 32, 9. Cic. de leg. agr. 2, 16. – 2) rhet. t. t., die verringernde Darstellung, die Verkleinerung, Cornif. rhet. 4, 50. – 3) gramm. t. t., die Verkleinerung eines Wortes, Varro LL. 5, 172: dah. die Verkleinerungsform, Deminutivform, Quint. 1, 6. § 4 u. 6 a. Gramm.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > deminutio

  • 9 reliquator

    reliquātor, ōris, m. (reliquor), der Restant, superioris anni, Paul. dig. 46, 3, 102. § 2: vectigalium, Paul. dig. 39, 4, 9. § 2: decem milium solidorum, Cassiod. var. 5, 6, 1.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > reliquator

  • 10 deminutio

    dēmĭnūtĭo, ōnis, f. [deminuo], a diminution, decrease, lessening, abatement [p. 542] (good prose).
    I.
    Lit.:

    accretio et deminutio luminis,

    Cic. Tusc. 1, 28:

    civium,

    id. Cat. 3, 10, 24:

    vectigalium,

    id. Agr. 1, 7, 21:

    de bonis privatorum,

    id. Off. 2, 21, 73; cf.: tanta de imperio, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 4:

    multari imperatorem deminutione provinciae,

    i. e. by shortening his term of command, Cic. Prov. Cons. 15 fin.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    alicujus libertatis,

    Cic. Agr. 2, 7: muliebre fastigium in deminutionem sui accipiens (sui, i. e. his own dignity), Tac. A. 1, 14: mentis, a being out of one's senses (shortly before, alienata mens), Suet. Aug. 99 fin.:

    honor aut deminutio,

    i. e. dishonor, Plin. 34, 13, 38, § 137.—
    B.
    Esp. (legal t. t.), the right of alienation of one's estate:

    uti Feceniae Hispalae datio deminutio esset,

    Liv. 39, 19, 5 (Weissenb. ad loc.).—
    C.
    Public. t. t.: capitis deminutio, the loss or forfeiture of civil rights, Caes. B. C. 2, 32, 9; Gai. Inst. 1, 160 sq.; Dig. 28, 3, 6, § 6; 25, 3, 7, § 1; Ulp. Reg. 10, 3; cf. Dig. 38, 17, 1: Poste Gai. p. 108;

    Sandars,

    Just. Inst. Introd. 40 sq.; v. Caput, III. 1. b. —
    D.
    In grammat. lang., a diminutive form, Quint. 1, 6, 6; cf. ib. 4; Charis. p. 73 P.; 128 P. et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > deminutio

  • 11 praestatio

    praestātĭo, ōnis, f. [2. praesto].
    I.
    Lit., a guaranty, warranty (post-Aug.):

    ut ad praestationem scribant,

    if they pledge themselves for the truth of what they write, Sen. Brev. Vit. 13, 9; Dig. 45, 1, 2.—
    II.
    Transf., in gen., payment of any thing due (post-class.):

    remittere,

    Vulg. 1 Macc. 10, 28:

    praestatio dotis,

    Dig. 31, 1, 35:

    vectigalium,

    ib. 10, 3, 7:

    usumfructum locare sub certā annuā praestatione,

    Cod. Just. 3, 33, 10: fiscalium praestationum exactores, Firm. Math. 4, 3; 6, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > praestatio

  • 12 residuae

    rĕsĭdŭus, a, um, adj. [resideo], that is left behind, that remains over and above, remaining, residuary; subst., the remainder, residue, rest (class.; cf.:

    reliquus, superstes): odium,

    Cic. Fam. 1, 9, 20: sollicitudo, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 11, 3:

    ex residuā vetere simultate,

    Liv. 29, 37; cf. Suet. Calig. 15:

    irae bellorum,

    Liv. 1, 30; cf.

    bellum,

    Suet. Ner. 13:

    nomen libertatis (with reliqua umbra),

    Plin. Ep. 8, 24, 4:

    residuae integraeque etiam nunc (copiae),

    Suet. Oth. 9; cf.:

    manus Spartaci et Catilinae,

    id. Aug. 3; and:

    stirps horum,

    id. Vit. 1:

    quid potest esse in calamitate residui, quod, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 97, § 226; cf.:

    ne cui residui spiritus quicquam inesset,

    Suet. Tib. 62:

    residui nobilium,

    Tac. A. 11, 23:

    paucos comites residuos fortuna fecit,

    Just. 27, 2, 2; 7, 6, 2:

    residuum cibariorum,

    Suet. Galb. 7; cf.:

    nihil residuum crudelitatis,

    Flor. 3, 4, 2:

    residua diurni actūs conficere,

    Suet. Aug. 78.—
    b.
    In business lang., of a payment, outstanding, due:

    pecuniae,

    Cic. Clu. 34, 94; Liv. 33, 47; so,

    summae,

    Dig. 26, 7, 7, § 9:

    quid relatum, quid residuum sit,

    Cic. Agr. 2, 22, 59.— Plur. subst.: rĕsĭdŭae, ārum, f. (sc. pecuniae), arrears, dues:

    vectigalium,

    Suet. Aug. 101:

    lege Juliā de residuis tenetur, qui publicam pecuniam delegatam in usum aliquem retinuit neque in eum consumpsit,

    Dig. 48, 13, 2; cf. ib. 48, 13, 5 and 16.
    In the fragment of Attius ap.
    Fest. p. 280 Müll. (Trag. Rel. p. 192 Rib.), perh. = reses, slothfui, inactive; cf.: residuus quasi tardus, Placid. Gloss.

    Lewis & Short latin dictionary > residuae

  • 13 residuus

    rĕsĭdŭus, a, um, adj. [resideo], that is left behind, that remains over and above, remaining, residuary; subst., the remainder, residue, rest (class.; cf.:

    reliquus, superstes): odium,

    Cic. Fam. 1, 9, 20: sollicitudo, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 11, 3:

    ex residuā vetere simultate,

    Liv. 29, 37; cf. Suet. Calig. 15:

    irae bellorum,

    Liv. 1, 30; cf.

    bellum,

    Suet. Ner. 13:

    nomen libertatis (with reliqua umbra),

    Plin. Ep. 8, 24, 4:

    residuae integraeque etiam nunc (copiae),

    Suet. Oth. 9; cf.:

    manus Spartaci et Catilinae,

    id. Aug. 3; and:

    stirps horum,

    id. Vit. 1:

    quid potest esse in calamitate residui, quod, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 97, § 226; cf.:

    ne cui residui spiritus quicquam inesset,

    Suet. Tib. 62:

    residui nobilium,

    Tac. A. 11, 23:

    paucos comites residuos fortuna fecit,

    Just. 27, 2, 2; 7, 6, 2:

    residuum cibariorum,

    Suet. Galb. 7; cf.:

    nihil residuum crudelitatis,

    Flor. 3, 4, 2:

    residua diurni actūs conficere,

    Suet. Aug. 78.—
    b.
    In business lang., of a payment, outstanding, due:

    pecuniae,

    Cic. Clu. 34, 94; Liv. 33, 47; so,

    summae,

    Dig. 26, 7, 7, § 9:

    quid relatum, quid residuum sit,

    Cic. Agr. 2, 22, 59.— Plur. subst.: rĕsĭdŭae, ārum, f. (sc. pecuniae), arrears, dues:

    vectigalium,

    Suet. Aug. 101:

    lege Juliā de residuis tenetur, qui publicam pecuniam delegatam in usum aliquem retinuit neque in eum consumpsit,

    Dig. 48, 13, 2; cf. ib. 48, 13, 5 and 16.
    In the fragment of Attius ap.
    Fest. p. 280 Müll. (Trag. Rel. p. 192 Rib.), perh. = reses, slothfui, inactive; cf.: residuus quasi tardus, Placid. Gloss.

    Lewis & Short latin dictionary > residuus

  • 14 societas

    sŏcĭĕtas, ātis, f. [id.], fellowship, association, union, community, society (implying union for a common purpose; cf.: conjunctio, consociatio; and not a mere assembly; cf.: circulus, coetus; conventus, sodalitas; freq. and class.).
    I.
    In gen.:

    hominum inter ipsos societas conjunctioque,

    Cic. Leg. 1, 10, 28:

    (nos) natos esse ad societatem communitatemque generis humani,

    id. Fin. 4, 2, 4:

    societas generis humani, quam conciliavit ipsa natura,

    id. Lael. 5, 20:

    fides et societas generis humani,

    id. N. D. 1, 2, 4:

    societas et communicatio utilitatum,

    id. Fin. 5, 23, 65:

    nulla societas nobis cum tyrannis, sed potius summa distractio est,

    id. Off. 3, 6, 32:

    societatem cum aliquo coire... dirimere,

    id. Phil. 2, 10, 24:

    societatem coire de municipis cognitique fortunis cum alienissimo,

    id. Rosc. Am. 31, 87:

    quasi societatem coit conparandi cibi,

    id. N. D. 2, 48, 123:

    societatem confirmare,

    id. Phil. 2, 35, 89:

    nefarias pactiones societatesque conflare,

    id. Har. Resp. 20, 42:

    consiliorum omnium societas,

    id. Brut. 1, 2; Hirt. B. G. 8, 3:

    juris,

    Cic. Rep. 1, 32, 49:

    humanitatis,

    id. ib. 2, 26, 48:

    beate et honeste vivendi,

    id. ib. 4, 3, 3:

    gravitatis cum humanitate,

    id. Leg. 3, 1, 1:

    belli,

    Sall. C. 40, 1:

    omnium facinorum sibi cum Dolabellā societatem initam confiteri,

    Cic. Phil. 13, 17, 36:

    nominum,

    names in common, Plin. 17, 24, 37, § 218 et saep.; cf.: nulla sancta societas nec fides regni est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 8, 26, and id. Rep. 1, 32 (Trag. v. 411 Vahl.):

    neque naturae est societas ulla cum somniis,

    Cic. Div. 2, 71, 147.—
    II.
    In partic.
    A.
    A copartnership, association for trading purposes.
    1.
    In abstr.:

    qui societatem cum Sex. Naevio fecerit, etc.... fecit societatem earum rerum, quae in Galliā comparabantur,

    Cic. Quint. 3, 11:

    qui magnā fide societatem gererent, etc.,

    id. ib. 3, 13:

    cum annos jam compluris societas esset,

    id. ib. 4, 14:

    quae (pecunia) tibi ex societate debeatur,

    id. Rosc. Com. 6, 16:

    societatem contrahere,

    Dig. 17, 2, 5; 17, 2, 74:

    coire,

    ib. 17, 2, 1 sq.; 17, 2, 5.— Plur.:

    societates contrahuntur sive universorum bonorum, sive negotiationis alicujus, sive vectigalis, sive etiam rei unius,

    Dig. 17, 2, 5.—
    2.
    In concr., a company or society of the farmers of the public revenue:

    nulla Romae societas vectigalium, nullum collegium aut concilium, etc.,

    Cic. Sest. 14, 32; cf. id. Fam. 13, 9, 2:

    si omnes societates venerunt, quarum ex numero multi sedent judices,

    id. Mur. 33, 69:

    provinciarum,

    Caes. B. C. 3, 3 fin.:

    maximarum societatum auctor,

    Cic. Planc. 13, 32; Plin. 33, 7, 40, § 118. —
    B.
    A political league, an alliance, confederacy:

    cum Ptolemaeo societas erat facta,

    Caes. B. C. 3, 107 fin.:

    Ambiorigem sibi societate et foedere adjungunt,

    id. B. G. 6, 2:

    Leptitani Romam miserant amicitiam societatemque rogatum,

    Sall. J. 77, 2;

    so with amicitia,

    id. ib. 83, 1:

    impellere ad societatem belli,

    id. C. 40, 1:

    cum Lacedaemonii in societate non manerent,

    Nep. Con. 2, 2:

    Ioniam a societate averterunt Atheniensium,

    id. Alcib. 4, 7:

    societatem alicujus induere,

    Tac. A. 12, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > societas

  • 15 functio

    fūnctio, ōnis f. [ fungor ]
    1) исполнение, совершение (munĕris C, CJ)
    2) служебная обязанность, функция ( functiones publicae CJ)
    3) взнос, уплата (f. vectigalium CJ)
    4) завершение, конец, смерть (inevitabilis f. Eccl)
    5) юр. заменимость (по стоимости)
    res, quae functionem recipiunt Digвозместимые вещи

    Латинско-русский словарь > functio

  • 16 pensio

    pēnsio, ōnis f. [ pendo ]
    1) платёж, уплата
    3) налог, подать (p. vectigalium AV)
    4) арендная или квартирная плата (aedium p. annua J)
    8) вес, тяжесть Vtr

    Латинско-русский словарь > pensio

  • 17 venditio

    vēnditio, ōnis f. [ vendo ]
    proscriptiones venditionesque Cпроскрипции и продажа имущества (лиц, попавших в проскрипционные списки)
    3) проданная вещь (antequam v. transferatur Dig)

    Латинско-русский словарь > venditio

  • 18 functio

    fūnctio, ōnis, f. (fungor), I) die Verrichtung, muneris illius, Cic. Verr. 3, 15: publicorum munerum, Cod. Iust. 10, 31, 31: m. subj. Genet., labor est functio quaedam vel animi vel corporis gravioris operis et muneris, Cic. Tusc. 2, 35: ferocium generum functiones, Arnob. 7, 36. – II) insbes.: a) die Dienstverrichtung, Amtsobliegenheit, functiones publicae, Cod. Iust. 10, 31, 45: magistratus adiuvare ad functiones suas, Capit. Anton. Pius 8, 4. – b) Erlegung der Abgaben, f. tributaria, Cod. Iust. 10, 22, 3: functiones tributariae, Sidon. epist. 7, 9, 21: functiones vectigalium, Cod. Iust. 4, 61, 6: functiones publicae, Cod. Iust. 3, 23, 2: annuas functiones persolvere, Symm. epist. 10, 48. – c) das Überstehen des Erdenlebens, das Vollenden = Untergang, Tod, Arnob. 2, 27 u.a. – d) die Geltung, der Wert, quae (res) in genere suo functionem recipiunt per solutionem, non specie, deren Geltung sich nur nach Qualität u. Quantität, nicht nach individuellen Eigenschaften bestimmt, die sogen. fungiblen od. vertretbaren Sachen, Paul. dig. 12, 1, 2. § 1.

    lateinisch-deutsches > functio

  • 19 nundinus

    nūndinus, a, um (eig. nouendinus = novendinus, v. novem u. dies), zu neun Tagen gehörig, subst., I) Nūndina, ae, f. (sc. dea), die Göttin und Vorsteherin der Reinigung, die man mit Knaben am neunten, mit Mädchen am achten Tage nach der Geburt vornahm, Macr. sat. 1, 16, 36. – II) nūndinae, ārum, f., der an jedem neunten Tage gehaltene Markttag, Markt, Wochenmarkt, als Zeit, Ort u. Geschäft (an dem die Landleute, wie bei uns, zur Stadt kamen, verkauften u. kauften und nebenbei sich nach den Angelegenheiten des Staates erkundigten, weshalb auch ein Gesetz [lex] während dreier solcher Markttage [trinum nundinum, s. unten] angeschlagen bleiben mußte), Cic. u.a.; tertiis nundinis, am dritten Markttage, Gell.: in trinis nundinis, in drei M., Plin.: trinis nundinis continuis, an drei unmittelbar hintereinander folgenden M., Gell.: nundinas obire, die Märkte besuchen, um Wahlstimmen zu sammeln, Liv.: die nundinae auch Ferientage für die Schulen, hi pusilli nigri, qui exspectant nundinas, ut magister dimittat lusum, Varro sat. Men. 279. – Sing. nundina, Ven. Fort. vit. S. Mart. 1, 61. Sidon. epist. 7, 5, 2. – übtr., a) Markt übh., illi Capuam nundinas rusticorum, horreum Campani agri esse voluerunt, Cic.: ut sibi instituere in agris suis nundinas permitteretur, Plin. ep. – b) meton.: α) das Markten, das Feilschen um usw., der Handel mit usw., totius rei publicae n., Cic.: vectigalium flagitiosissimae n., Cic. – β) die Zehrungskosten beim Beziehen eines Marktes, Ulp. dig. 17, 2, 69. – III) nūndinum, ī, n. (sc. tempus), die Marktzeit, inter nundinum, in der Zeit zwischen zwei nundinae, alle 8 Tage, Varro sat. Men. 186 u. 528. – trinum nundinum, drei (aufeinanderfolgende) Markttage = drei achttägige Wochen, doch so, daß die dritte Woche erst angegangen sein kann, also 17–24 Tage, promulgatio (legis) trinum nundinum, an drei Markttagen, Cic. Phil. 3, 8. Cic. pro Cornel. 1. fr. 32 ( bei Prisc. 7, 9): conventio trinum nundinum, SC. de Bacch. lin. 23 (im Corp. inscr. Lat. 1. no. 196): rogatio trino nundino promulgata, Quint. 2, 4, 35: comitia in trinum nundinum indicere, auf den dritten Markttag, Liv. 3, 35, 1: si, quod in ceteris legibus trinum nundinum esse oportet (eine Frist von wenigstens 17 Tagen), id in adoptione satis est trium esse horarum, nihil reprehendo, Cic. de domo 41: se praesentem trinum nundinum (an den drei Markttagen) petiturum, Cic. ep. 16, 12, 3: quarta sit accusatio trinum nundinum prodictā die, daß zum vierten die Anklage nach wenigstens siebzehntägiger Frist mit Ankündigung des Tages geschehe, Cic. de domo 45. – / In allen Stellen, in denen die Form trinum nundinum allein steht, hält L. Lange (Rhein. Mus. 30, 161 ff.) u. Ph. Huschke (Röm. Studien 1, 299) diese für Genet. Plur. vom Nomin. trinae nundinae, also trinûm nundinûm = trinarum nundinarum, wofür namentlich oben die Stelle Cic. de domo 41 zu sprechen scheint, in der der Gegensatz trium horarum.

    lateinisch-deutsches > nundinus

  • 20 praestatio

    praestātio, ōnis, f. (praesto, āre), I) die Gewährleistung, Paul. dig. 45, 1, 2 in. (u.a. ICt.): ut ad praestationem scribant, daß sie für die Wahrheit stehen, Sen. de brev. vit. 13, 9. – II) die Leistung dessen, was man zu geben schuldig ist, vectigalium, ICt.: fiscalium praestationum exactores, Firm. math. 4, 3 u. 6, 3: remittemus vobis praestationes multas, Vulg. 1. Mach. 10, 28.

    lateinisch-deutsches > praestatio

См. также в других словарях:

  • Публиканы в римской финансовой системе — (publi cani) в римской финансовой системе лица, бравшие на откуп у государства его имущество publicum (земли ager, пастбища scripturae, рудники metalla, соляные варницы salinae), а также государственные доходы (налоги vectigalia, пошлины… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Публиканы, в римской финансовой системе — (publicani) в римской финансовой системе лица, бравшие на откуп у государства его имущество publicum (земли ager, пастбища scripturae, рудники metalla, соляные варницы salinae), а также государственные доходы (налоги vectigalia, пошлины portoria) …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

  • Публиканы — (лат. publi cani)  в римской финансовой системе лица, бравшие на откуп у государства его имущество  publicum (земли  ager, пастбища  scripturae, рудники  metalla, соляные варницы  salinae), а также… …   Википедия

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»